Erbo-de-la-rato
Asplenium scolopendrium
Aspleniaceae
Àutri noum : Lengo-de-cèrvi, Lengo-de-biòu.
Noms en français : Scolopendre, Scolopendre officinale.
Descripcioun :L'erbo-de-la-rato trachis dins li relarg umide en ribo de ribiero e à l'oumbro. Se recounèis à si gràndi foundo verdo, lusènto e sènso auriheto (pas coume Asplenium sagittatum). Dessouto li fueio, li sore soun en long e de biais de cade cousta.
Usanço :A passa tèms se disié qu'èro bono contro lis enfecioun de la rato (d'aqui que vèn lou noum) e peréu dóu fege. Aro, se pren pulèu contro lou tussi (espetouranto). Ei peréu astringènto e remoulissènto. Es uno di planto que sèrt pèr lou "sirop de cicòri".
Port : Pichoto planto lignouso
Taio : 20 à 50 cm
Fueio : Foundo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Asplenium
Famiho : Aspleniaceae
Ordre : Polypodiales
Coulour de la flour :
Ges de flour
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : Ges de flour
Flourido : Printèms
- Estiéu - Autouno - Ivèr
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Paret
- Relarg umide
Estànci : Coulinen à Mountagnard
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Asplenium scolopendrium L., 1753
Artemiso
Artemisia vulgaris
Asteraceae Compositae
Àutri noum : Aussent-fòu, Absinto-de-sant-Jan.
Nom en français : Armoise commune.
Descripcioun :L'artemiso es uno grando planto que pòu faire mai d'un mètre d'aut. Si fueio soun proun dentado, meme aquéli d'en aut, au contro de li de Artemisia verlotiorum que ié sèmblo proun. Peréu l'artemiso sènt pas tant bon que sa cousino de Chino : artemiso-de-chino.
Usanço :"Se sabiés li vertu de l'artemiso,N'en garniriés l'orlo de ta camiso" (TdF). D'efèt èi bono contro li fèbre, li verme, lis espaime, en tisano e subretout pèr faire veni li règlo : "L'artemiso servié que quand lei fremo avien mau de vèntre. Acò fahié sourti li règlo. Pèr lou vèntre èro bouon l'artemiso." (G. Didon in J.-L. Domenge, EbV, op.cit.). Li jóuini brout se manjon en ensalado o pèr douna de goust à la carno. Pamens, coume pèr l'absinto, fau pas n'en prendre de trop.
Port : Grando erbo
Taio : 50 à 200 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Artemisia
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Ordre : Asterales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : >6
Ø (o loungour) enflourejado : 4 mm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1600 m
Aparado : Noun
Liò : Ribiero
- Champ
- Escoumbre e proche dis oustau
- Camin
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Artemisia vulgaris L., 1753